کد مطلب:30021 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:104

حارث هَمْدانی












ابو زُهَیر، حارث بن عبد اللَّه بن كعب اَعوَر هَمْدانی كوفی، از یاران امام علی[1] و امام حسن علیهما السلام[2] و از شیعیان نخستین[3] به شمار می رود. او دانشی فراوان[4] داشت و از فقیه ترینْ مردم و آشناترین افراد به احكام ارث بود و این دانش را از امام علی علیه السلام آموخته بود.[5].

او از سرشناسان كوفه و از جمله كسانی بود كه بر عثمان شوریدند و خواستار عزل سعید بن عاص شدند.[6] عثمان هم آنان را تبعید كرد.[7].

او در سال 65 هجری در كوفه درگذشت.[8].

6454. الطبقات الكبری - به نقل از عَلباء بن اَحمر -:علی بن ابی طالب علیه السلام برای مردم، سخنرانی كرد و فرمود:«چه كسی دانشی را با یك درهم می خرد؟».

حارث اعور (یك چشم)، كاغذهایی را به یك درهم خرید و آنها را نزد علی علیه السلام آورد. ایشان هم دانش فراوانی در آنها نگاشت. بعدها كه برای مردمْ سخنرانی كرد، فرمود:«ای اهل كوفه! نیمه مردی[9] از همه شما پیشی گرفت».[10].

6455. شرح الأخبار - به نقل از ابوحجاف -:به من چنین رسیده كه حارث، شبی نزد علی بن ابی طالب علیه السلام آمد.

به او فرمود:«ای حارث! چه چیزی تو را در این ساعت [ به نزد من] آورده است؟».

گفت:دوستی تو، ای امیر مؤمنان!

[ علی علیه السلام] فرمود:«به خدا سوگند، جز دوستی من، تو را نزد من نیاورده است».

گفت:به خدا سوگند، جز دوستی تو مرا نزد تو نیاورده است.

[ علی علیه السلام] فرمود:«مژده باد بر تو ای حارث - كه هیچ یك از دوستداران من نمی میرند، مگر آن كه مرا در جایی[11] كه دوست دارد، می بیند، و به خدا سوگند، هیچ یك از دشمنان من نمی میرد، مگر آن كه مرا در جایی كه دوست ندارد، می بیند».[12].

6456. الأمالی - به نقل از جمیل بن صالح -:ابوهاشم سیّدِ حِمْیَری[13] برای من چنین خواند:

گفته علی به حارث، شگفت انگیز است

- و او از این شگفتی ها كم نداشت -:

«ای حارث همدانی! هر كه بمیرد، مرا می بیند

چه مؤمن باشد و چه منافق!

به دیده اش آشنایم و من نیز او را می شناسم

به نام و ویژگی و آنچه كرده است.

و تو مرا بر صراط، خواهی شناخت

پس نه از لغزش بهراس و نه از افتادن.

در پیِ تشنگی، آبی سرد به تو می نوشانم

كه از شیرینی، عسلش پنداری.

آن گاه كه در برابر آتش می ایستی، به آن می گویم:

او را وا گذار. به این مرد، نزدیك مشو.

او را وا بنه. نزدیكش مَرو كه او

ریسمانی دارد كه متصل به ریسمان وصیّ است».[14].









    1. رجال الطوسی:513/60، المحبّر:303.
    2. رجال الطوسی:927/94.
    3. سیر أعلام النبلاء:54/153/4، الجمل:109.
    4. سیر أعلام النبلاء:54/152/4.
    5. تهذیب الكمال:1025/252/5، تهذیب التهذیب:1210/471/1.
    6. تاریخ الإسلام:430/3.
    7. وقعة صفّین:121.
    8. سیر أعلام النبلاء: 54/155/4، میزان الاعتدال:1627/437/1.
    9. چون حارثْ یك چشم سالم داشت، امام علیه السلام این تعبیر را درباره وی به كار گرفت. (م)
    10. الطبقات الكبری:168/6، سیر أعلام النبلاء:54/153/4.
    11. با توجه به روایات دیگر، منظور حالت احتضار و جان دادن است. (م)
    12. شرح الأخبار:1320/451/3. نیز، ر. ك:الأمالی، مفید:2/271.
    13. اسماعیل بن محمّد حِمْیَریِ شاعر، با آن كه علوی یا هاشمی نبود، به «سیّد» شهرت داشت.
    14. الأمالی، مفید:3/7، الأمالی، طوسی:1292/627، بشارة المصطفی:5.